Elikaherria – Elikadura Burujabetza – Soberanía Alimentaria

Soberanía Alimentaria. La Vía Campesina, Kontsumo eraldatzailea, Agroekologia, Komunalak, Nekazarien borrokak
Nyéléni buletina 54 (2023 abendua)

↓ Deskargatu Nyéléni 54 Buletina ↓ Editorial   Cómo las plataformas multilaterales y otras plataformas internacionales afectan a la soberanía alimentaria Cuadro 1   Digitalización de los sistemas alimentarios: los Grandes Datos (“Big Data”) no nos van a alimentar Cuadro 2   Financiación para el desarrollo: una perspectiva sistémica Destacados 1   Alerta roja: ¡Las “SbN” y la “nature tech” (tecnología de la naturaleza) son trampas tecnológicas! Destacados 2   El sistema mundial de comercio e inversión: formalizar el robo y la destrucción Destacados 3   La hidra de las mil cabezas: Cómo las empresas privatizan la toma de decisiones internacional Proceso Nyéléni   Hacia un foro mundial de la soberanía alimentaria 2025. La voz de los aliados. Dražen Šimleša, RIPESS…

FAOren txostena: “Nekazaritzaren eta elikaduraren munduko egoera”

↓ Deskargatu laburpena (castellano)↓ ↓ Deskargatu txosten osoa (ingelesez) ↓ Txosteneko mezu nagusiak 1 Ez dago zalantzarik nekazaritzako elikagaien sistemen balioaz. Elikagaiak ematen dituzte, ekonomiak mantentzen dituzte eta nortasun kulturalak osatzen dituzte. Hala ere, sistema horiei lotutako ezkutuko kostuak (ingurumenekoak, sozialak eta sanitarioak) ere kontuan hartu behar dira. 2 Kostu errealen kontabilitateak (CCR) ezkutuko kostuak zenbatesteko aukera ematen du, merkatuaren, erakundeen eta politiken eraginkortasunik ezaren ondorioz sortutakoak. Erabakiak hartzeko ardura dutenei behar diren datu objektiboak ematen dizkie, eraginkortasun falta horiek zuzentzeko eta nekazaritzako elikagaien sistemak hobera bihurtzeko. 3 Erabakiak hartzera bideratutako AKBa balorazio ekonomikoaren tradizio luzean oinarritzen da; hala ere, kalitate handiko datuak eskuragarri ez izateak, bai ezkutuko kostuei buruzkoak, bai neurriak hartzeari buruzkoak, horien aplikazioa mugatu ohi du. 4…

Liburua: “Hausnarrean. Ardiek egin naute artzain” (Josebe Blanco)

Egilea: Josebe Blanco Alvarez Argitaletxea: Argia Argitaratze data: 2023ko urriaren 15a Orrialde kopurua: 272 Neurria: 130 x 200 mm Nola bizi da artzain bat? Galderari erantzuna baino gehiago, liburu honetan aurkituko duzu zer bizi duen artzain batek eta horrek nola zeharkatzen duen. Eguneroko batean jaso du protagonistak artaldearen urtebetea. Bizipenak, hausnarketak, borrokak, ezinak eta pozak. Gehienetan prosaz, batzuetan poesiaz. Artzaintzaren imajinario estandarrean sartzen ez den artzaina dago orrialdeotan: emakumea, euskalduna, ekologista, barazkijalea… Bazterreko parajeetatik begiratzen dio munduari, arretaz; nahiz eta jabetu inork askok ez diela bazterrei begiratzen modernitatearen ordainpeko autopistatik.

Liburua “El muro energético del capital – Contribución al problema de los criterios de superación del capitalismo desde la perspectiva de la crítica de las tecnologías”, de Sandrine Aumercier

Egilea: Sandrine Aumercier Itzultzailea: Pedro Coiro Argitaletxea: Milvus Bilduma: Crisálida 324 orrialde Tamaina: 180×120 mm JSP: 18€ ISBN: 978-84-125901-1-1 Kapitalismoak aurkituko al du bere beharrak asetzeko adina energia? Galdera horri erantzuteko, Sandrine Aumercierrek korronte ekologistetatik, marxistetatik eta industriaren aurkakoetatik egindako hainbat analisirekin eztabaidatzen du. Bere saiakerak Robert Kurz, Moishe Postone edo Anselm Jappe (hitzaurrearen egilea) bezalako egileen ildoari jarraitzen dio, bere planteamenduak eguneratuz. Krisi energetikoa sistema kapitalistaren baitan gertatzen den balioaren krisiarekin lotzen du, makinak lanetik askatuko gaituen tesi teknoptimista ezeztatuz. Energia-krisia horma bat da metabolismo kapitalistarentzat, eta haren energia-eskaria etengabe handitzen da. Sistema impasse autosuntsitzaile baterantz doa: ezin da hazkunde ekonomiko mugagaberik egon baliabideak agortzeko joera duen mundu batean. Egilea termodinamikaren legeen jatorriraino abiatzen da, produktibismoaren oinarrian dauden inkongruentziak…

GRAINen txostena: “Klima aldaketaren aurka borrokatzeko, elikadura kontsumoaren arazoari aurre egin behar diogu”

↓ Deskargatu ↓ Gaur egun ezagutza orokorrekoa da, eta, klima-aldaketaren egungo bilakaera hausteko, beharrezkoa da ekoizteko modua aldatzea, baita energia kontsumitzeko modua ere. Energia iturri “kutsakorren” ordez energia “garbien” ordez bakarrik ez du funtzionatuko. Horregatik, energia gutxiago ekoitzi eta erabili behar dugu gure planeta bizigarri mantendu nahi badugu, justiziaren eta ekitatearen alde borrokatzen dugun bitartean, sarbidean eta energia-kontsumoan. Pertsona batzuek “beherapen” deitzen diote horri, edo hazkunde ekonomikoa gizarte gisa dugun arrakastaren neurritzat hartzen duen pentsamoldea alde batera uztea. Ikerketek erakusten dute hazkunde ekonomiko “berdea” ez dela nahikoa, ehunka urte beharko genituzkeelako beharrezko inpaktua lortzeko. Emisioak errotik murriztu behar ditugu eta azkar egin behar dugu. Eta termino politikoetan, badakigu dekolonizazioa — baliabideen, boterearen eta aberastasunaren banaketan justizia bermatzea — izan behar…

Amigos de la Tierra-ren Txostena: “Espainian trantsizio agroekologikoaren eragina enpleguan”

↓ Descargar PDF ↓ Amigos de la Tierra erakundeak «El impacto en el empleo de la transición agroecológica en España» izeneko azterlana argitaratu du. Bertan, elikagaien ekoizpenarekin eta kontsumoarekin lotutako bederatzi agertoki aztertzen dira, enplegua sortzeari dagokionez. Bertan frogatzen da trantsizio agroekologiko batek 400.000 postu baino gehiago handitu dezakeela enplegua nekazaritza-sektorean. Gaur egun, nekazaritzaren eta abeltzaintzaren sektoreak 799.000 pertsona enplegatzen ditu Estatu espainiarrean; trantsizio agroekologiko baten bidez, dieta aldatuz, haragiaren kontsumoa murriztuz, 1.218.000 langile izatera iritsiko lirateke, Europar Batasunean sartu aurreko egoeraren antzeko zifrak. Horrela, 864.000 lanpostu lortuko lirateke nekazaritzan eta 354.000 abeltzaintzan; gaur egun, berriz, 599.000 eta 199.000, hurrenez hurren. Azterlana aurreko ikerketan oinarritzen da: «La urgencia de una transición agroecológica en España». Bertan, elikagaien ekoizpen- eta kontsumo-egoera desberdinak…

ECVCren txostena: “Merkatuen erregulazioa NPBri buruzko eztabaidaren erdigunera eramatea” (Gaztelaniaz)

↓ Deskargatu Txostena ↓ Hilabete batzuk barru amaituko da Ursula Von Der Leyenen agintaldia Batzordearen lehendakaritzan, eta horrek Europako Itun Berdea ekarri du. Bien bitartean, De la Granja a la Mesa-ko estrategiaren helburu gehienak ez dira lortzen ari, nekazaritza ekologikorako bihurtze-tasa altuek erakusten duten bezala, 2030eko helburua % 25era iristea baita. Gainera, Europar Batasuneko nekazarien kopuruak nabarmen egin du behera. Ez bada ezer egiten, erorketa hori nabarmenagoa izango da etorkizun hurbilean. Nekazari gehienen bizitza-baldintza ekonomiko eta sozialek okerrera egiten jarraitzen dute, eta, oro har, EBko gainerako gizartearen azpitik daude. Elikadura osasuntsua izatea gero eta zailagoa da etengabe hazten ari den herritar kopuru batentzat, batez ere pobreenentzat. Ingurumen- eta klima-krisiek ez dute aurrekaririk Europan (suteak eta uholdeak Mediterraneoko kostaldean, bero-boladak eta…

Ekologistak Martxan taldearen txostena: “Igerian glifosatoan”

Espainiako Estatuko uretan glifosatoaren presentziari buruzko txostena aurkeztu du Ekologistak Martxan taldeak. Horren arabera, 2022an, Espainiako gainazaleko uren %34,6 glifosatoz kutsatuta zeuden, ingurumen-kalitatearen araua betetzen ez zuen kontzentrazio batean. Datu horiek eta konposatu horren arriskugarritasuna oinarritzat hartuta, erakunde ekologistak uste du «Espainiako Gobernuak nahikoa arrazoi dituela Europar Batasunean glifosatoaren baimena berritzeari aurka egiteko». Aurreko urteari dagokionez, datuek erakusten dute 2021ean egindako analisi ofizialen %29an zegoela glifosatoa, eta horien %21ek ez zutela betetzen kalitate-araua. Guadiana ibaiak eman du Estatuko kutsadura-daturik txarrena: litroko 308,10 mikrogramo glifosato, legeak baimentzen duena baino 3.000 aldiz handiagoa. 2021ean, glifosatoak eragindako kutsaduragatik arriskuan zeuden estazio gehien zituzten arroak andaluziarrak ziren: Andaluziako Gaudalete-Barbate eta Tinto, Odiel eta Piedras arro mediterraneoak; eta horien atzetik, Tajo, Jucar eta Guadiana. 2022an,…

Etxalde 77 (2023 Uztaila – Abuztua)

↓ Deskargatu Etxalde 77 ↓ EDITORIALA → Regular los mercados para combatir la especulación IRITZIA → Plantas biometanizadoras en Navarra: no es energía limpia todo lo que reluce (Mikel Saralegi y Jesús Arbizu – Sustrai Erakuntza-) BERTSOEN TXOKOA ELKARRIZKETA → Amaia iturriria y Jon Elizetxe (Uhaldeko) ERREPORTAJEA → Baxe Nafarroako eta Lapurdiko proiektuak ezagutzen BERRIAK → Primeros casos de Enfermedad Hemorrágica epizoótica (EHE) en Euskal Herria → En marcha un nuevo proyecto para revitalizar el medio rural de Bizkaia IPAR EUSKAL HERRIA → Petti Galant (Barkoxe -Xiberua-): “Bio-an inportanta da autonomoa izaitea” → 10 urte Laborantxa lurrak defendatzen BERRIAK → El numero de ataques del lobo al ganado aumenta un 19 %. → Inoizko sagar uztarik handiena espero du Euskal…

Liburua: “Lur gainean, itzal azpian. Emakume nekazariak eta parte hartzea” (Leire Milikua Larramendi)

Leire Milikua Larramendi arkitektoa da Euskal Herriko Unibertsitatean graduatu ondoren eta unibertsitate espezialista Agroekologian (UEU-EHU) eta Genero Berdintasunean (Universidad Europea Miguel de Cervantes). Freelance bezala dabil lurraldearen eta biztanle/komunitateen arteko loturak berrezartzeko planak diseinatu, prozesuak eraiki eta horiek dinamizatzen. Bere ikerketa-lerro nagusiak agroekologia, elikadura-sistemak, landa-eremua, herritarren parte hartzea eta generoa dira. 2022, saiakera Susa Literatura 120 orrialde Editorea: Jule Goikoetxea Bai, horiek guztiak behar dira existitzeko, ikusiak izateko, eta, hala, eragin ahal izateko. Alabaina, hori da patriarkatuaren ezaugarrietako bat, emakumeen gaineko itzala. Eta hori da zeharkatzen gaituen sistema. Liburu honetan emakume nekazarien parte hartzearen egoera gerturatzea da asmoa: batetik, erakusteko emakumeek sistema patriarkaleko edozein arlo eta eremutan dituzten egiturazko ezaugarriak partekatzen dituztela; eta, bestetik, ikusarazteko nola landatar eta nekazari izaerak…