‘Nyéléni prozesua’ deitu dute, Elikadura Burujabetzari buruzko Munduko Foroa

Elikadura Burujabetzarako Plangintzako Nazioarteko Batzordeak (CIP) ‘Nyéléni Prozesua’ ren edizio berri eta zabalagoa deitu du, mugimendu globalei, erakundeei eta sareei gonbidapena eginez "sistema aldatzeko baterako proposamenetara sail arteko konbergentzia artikulatzeko".

Foro Global Nyeleni

Urte anitzeko prozesu horren bidez, oinarrizko milaka erakunde eta beste aliatu batzuk bilduko dira, datozen urteetarako elikadura burujabetzaren eta klima-, gizarte-, arraza- eta genero-justiziaren agenda politiko sendo bat eztabaidatu eta planteatzeko. CIP antolatzen den eskualde eta lurraldeetan "aliantzak eta agenda politiko bateratuak sortzeko prozesuak ekarriko dituen lan kritiko eta izugarria da".

Prozesu global horren emaitzak 2025ean Indian egingo den Nyéléni Foro Global batean amaituko dira. Bertan, mundu osoko ehunka ordezkarik elikadura-sistema bidezkoagoak eta agroekologikoagoak lortzeko estrategiak eta irtenbideak eztabaidatuko dituzte, eta "mundua krisi sakonago eta multidimentsionalago batera bultzatzen ari diren indarrak indargabetzeko" gai izango den aliantza global bat berrabiaraziko dute.

EGUNGO ERRONKAK

«Azken 27 urteetan, gure kolektiboak bide luzea egin du, baina oraindik asko dago egiteko. Mundua aurrekaririk gabeko asaldura batean murgilduta dago, eta guztiok aurre egin behar diegu sakonki errotuta dauden krisi gainjarriei: ekonomikoak, sozialak, demokratikoak, ekologikoak, sanitarioak, patriarkalak eta arrazistak. Mentalitate nagusia eta kontrolatzen dituen erakundeak ez dira gai benetako konponbideak emateko. Aldaketa sistemiko eta eraldatzailea premiaz behar dugu, eta gizarte-mugimenduen borrokei babesa eman behar diegu.

COVID-19 pandemiaren elkarren arteko erronkek, krisi klimatikoak, erregaiak edo elikagaiek larriagotutako pobreziak, nazioarteko tentsio gero eta handiagoek, gatazkek eta gosearen gorakadak, Hego Globalean zein Ipar Globalean, justizia globalaren aldeko borroken arteko loturak argitu dituzte. Aldi berean, ordea, gizarte-mugimendu asko behartu dituzte berehalako erantzunetan eta tokiko beharretan zentratzera. Komunitate kaltebera askok ez dute behar luketen babesa jasotzen, eta elikagaien segurtasun-gabezia gero eta handiagoari eta klima-aldaketaren ondorioei aurre egin behar diete. Elikagaien ekoizle txikiak porrot egiten ari dira, eta nekazaritzako eta elikadurako langileak (migratzaileen langileak), berriz, gaizki ordaindutako lanpostuak eta elikagaiak eskuratzeko aukerak galtzen ari dira. Aldi berean, enplegatzaileek, nekazaritzako elikagaien enpresa handiek, funtsezko baliabide publikoak xurgatzen dituzte eta onura izugarriak lortzen jarraitzen dute.

CIPeko kideek aurreikusten dute krisi honek elikagaien sistema industriala indartuko duela, ingurumen-degradazioaren eta berotegi-efektuko gasen munduko isurketen herenaren erantzule dena. Sistema horrek munduko osasun-krisietan laguntzen du, hala nola COVID-19aren pandemian, pobrezia eta gosea sortzen ditu, milioika pertsonari babes sozial eskasa edo nulua ematen die eta kutsagarriak ez diren gaixotasun orokortuei (obesitatea, gaixotasun kardiobaskularrak eta diabetesa) lotutako zabor-janariaren munduko merkatua betetzen du. Paradigma-aldaketa bat eskatzen dugu, elikadura-sistemak pertsonen eta planetaren ongizaterako ondasun publiko komun gisa aldarrikatuko dituena, giza eskubideen zentraltasunean oinarrituta, elikadura-subiranotasuna praktikan jarriko duena, politika publikoen lehentasuna aitortuko duena eta gobernantza-eredu benetan inklusibo, demokratiko eta koherente bat indartuko duena, guztiontzako elikadura eta nutrizio egokiak izateko eskubidea lortzeko gai izango dena, orain eta etorkizunean».