Angela Hilmi eta Emile Frison: “Nekazarien protestak: norabide okerra”
Imajinatu inoiz egun librerik ez duzun lan bat. Hor, zure lanak, funtsezko zerbitzu publikoa emateak, hamarkadetan zehar ehunka mila euroko zorra izatera behartzen zaitu. Inoiz ez dakizu zenbat kobratuko duzun saltzen duzunagatik. Komunikabide nagusiek ez zaituztela aintzat hartzen edo iraintzen zaituztela. Non zure osasuna arriskuan dagoen nagusi diren praktiken ondorioz. Non ez duzun nahikoa irabazten pentsio batekin erretiratzeko. Behin erretiroa hartuta, belaunaldi berririk ez dago agintea hartzeko prest, bizi-kalitatea txikia dela uste baita. Ongi etorri Europako egungo nekazaritzara. Eta ez Europan bakarrik, mundu osoan ere bai. [IPES-Food] [Jatorriz Green European Journal-ek argitaratua] Nekazarien frustrazioa Ez da zaila ulertzea zergatik azken…
Gotzone Sestorain: “Trantsizio agroekologiko erreal baten alde”
* Gotzone Sestorain Etxalde-ko kidea da 2024ko lehen hilabetetan bai Europa osoan, baita Euskal Herrian ere, nekazarien mobilizazioak izan dira protagonista, sektoreak duintasunez bizitzeko dituen zailtasunak eta etorkizuna argi ez ikusteak izan dituztelarik erregai nagusia, zenbait tokitan agroindustriaren esku ezkutuek ere xaxatu eta baliatu dutelarik olatua. [Naiz] 2024ko lehen hilabetetan bai Europa osoan, baita Euskal Herrian ere, nekazarien mobilizazioak izan dira protagonista, sektoreak duintasunez bizitzeko dituen zailtasunak eta etorkizuna argi ez ikusteak izan dituztelarik erregai nagusia, zenbait tokitan agroindustriaren esku ezkutuek ere xaxatu eta baliatu dutelarik olatua. Aurreko etxaldeko zenbakian argi azaltzen zen bezala, arazoaren jatorria eta honek esakatzen dituen…
Manifestazioak deitu dituzte Bilbon eta Iruñean “alternatiba ekosozial justuaren alde”
Eragile sozial, sindikatu eta mugimendu ezberdinek mobilizazioak deitu dituzte maiatzaren 11rako Alternatiba Ekosozial Justua aldarrikatzeko. Mobilizazioak eguerdiko 12etan izango dira Iruñean Gaztelu Plazatik eta arratsaldeko 5etan Bilbon Jesusen Bihotzetik.. Mobilizazioen deitzaileak Euskal Herriko Eskubide sozialen Kartak, Emakumeen Mundu Martxa eta Gune Ekosozialista izanik ere, beste hainbat eragilek babesten dituzte mobilizazioak. Orain arteko bideari jarraiki, datozen hilabeteetan babesak biltzen eta lantzen, eta elkarrekin egindako prozesua eta sortutako konfluentzia jorratzen jarraituko dute. “Alternatiba ekosozial justua beharrezkoa da -esaten dute deitzaileek-. Egungo egoerak krisi ekologiko sakonera eta bizitza eta lan gero eta prekarioagoetara garamatza. Erregai fosilei eta ekonomiaren hazkunde infinituaren logikari lotuta jarraitzen…
EBko elikagaien erdiek plagizida hondakinak dituzte
Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA) arabera, elikagaien %48,6k plagizida hondakinak ditu. Aztertutako elikagai guztietatik, %47k (5.512) hondakin bat edo gehiago zituzten, “baimendutako mailak baino kontzentrazio txikiagoetan edo berdinetan”; %1,6k (192), berriz, baimendutako mailetatik gorako hondakinak zituzten. Gainerako %51,4ak (6.023 lagin) ez zuen hondakin maila kuantifikagarririk. [Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritza] EFSAk Europar Batasuneko elikagaietan dauden pestiziden hondakinei buruz apirilaren 23an argitaratutako azken txostenak ohiko kontsumo-produktuetan aurkitutako hondakin-mailen ikuspegia ematen du. Hamabi elikagaietatik ausaz jasotako laginak aztertu ziren: sagarrak, marrubiak, melokotoiak, ardoa (beltza eta zuria), letxugak, azaburuak, tomateak, ziazerbak, olo-aleak, garagar-aleak, behi-esnea eta txerri-koipea. EBren programa koordinatuan aztertutako laginei dagokienez: %51,4 (6…
Elikadura burujabetzaren aldeko mobilizazio soziala deitu dute Nafarroako 150 erakundek baino gehiagok Iruñean
Nafarroako 150 erakundek baino gehiagok elikagaien subiranotasunaren aldeko eta eredu industrialaren aurkako adierazpena sinatu dute. Gainera, Nafarroako gizartea mobilizatzera deitu dute, lehen sektorearen eta, batez ere, ekoizle ekologikoen eta txikien egoeragatik. Bestetik, Valle de Odieta enpresa, Mercadonaren saltoki bat eta AN agroindustriako taldearen egoitza nagusia “zigilatu” dituzte elikadura burujabetzaren eta agroekologiaren aldeko ekimen batean. Parte hartzaileek larunbata honetan Iruñean egingo den manifestazioan parte hartzeko deia ere zabaldu dute. Hainbat gizarte-sektoretako 150 erakundek baino gehiagok, hala nola kontsumo arduratsuko taldeek, sindikatuek, lurraldearen defentsarako erakundeek, feministek edo gizarte-ekonomiakoek, besteak beste, mobilizazio bat deitu dute apirilaren 27rako, larunbata, Iruñean, 17:30ean, Baluarteko plazan. “Muturreko…
Europako Batzordearen txostena: praktika desleialen %36 elikagaien industrian gertatzen dira
Batzordeak txosten bat argitaratu du elikagaien hornikuntza-kateko merkataritza-jardunbide desleialei buruzko zuzentarauaren aplikazioari buruz. Txostenaren arabera, hautemandako praktika desleialen %41 txikizkako merkataritzan detektatu ziren ( %47 2022an), %36 elikagaien industrian ( %27 2022an) eta %22 handizkako merkataritzan ( %25 2022an). [Revista alimentaria] [Batzordearen txosten osoa] Merkataritza-jardunbide desleialei buruzko Erkidegoko zuzentarauak hamasei jardunbide debekatzen ditu, nekazari eta hornitzaile txikienei kalte egin diezaieketenak. Bi bloketan banatuta daude: praktika komertzial desleial beltzak (debekatuak, inguruabarrak edozein direla ere), eta praktika komertzial desleial grisak (soilik debekatuak aldez aurretik alderdien artean termino argietan eta zalantzarik gabekoetan adosten ez badira). Praktika desleial beltzak: Nekazaritzako produktuetarako eta elikagai galkorretarako…
Klima aldaketak nekazari txikien % 80ri eragingo die eta landu daitekeen lurra murriztuko du
Lehortea edo tenperatura altuak bezalako fenomenoek bultzatu dituzte nekazaritzako, abeltzaintzako edo arrantzako profesionalak teknologiari aukera bat ematera, erronka horiei aurre egiteko ez ezik, sistema erresiliente bat lortzeko ere. [Sostenibilidad] McKinseyk egindako ikerketa baten arabera, klima-aldaketak 10 nekazari txikitik 8ri eragingo die eta landu daitekeen lurra murrizten lagunduko du. Datu garrantzitsua da, batez ere kontuan hartzen badugu mota horretako ustiategien eskaria %60 handituko dela 2050era begira. Klima-aldaketak nekazaritza-sektorearen jarduera produktiboan eta ekonomikoan dituen ondorioak arintzeko, DATAlife Berrikuntza Digitaleko Hub-a bezalako adituek teknologiaren aldeko apustua egitea gomendatzen dute, eremuari ingurumen-kredentzialak hobetzen laguntzen diolako, lehiakortasunik galdu gabe. “Nekazaritzako Elikagaien Sektorea Digitalizatzeko Behatokia” inkestaren…
EBko fruta eta barazkien batez besteko kontsumoak ez du eguneko gutxieneko helburua lortzen: 400 gramo per capita
Freshfel Europe-ko Kontsumo Monitorearen azken edizioak adierazten duenez, EBko fruta eta barazkien batez besteko kontsumoa 350 g/egun/kapita izan zen 2022an, OMEk gomendatutako 400 g-tik urrun oraindik. [aenverde] Freshfel Europeren arabera, koronabirusaren pandemian hasi zen joera positiboa gelditu egin da Ukrainako gerraren eztandak eragindako krisi ekonomikoaren ondorioz, kontsumitzaileen erosteko ahalmenari larriki eragiten eta elikagaietan duten gastua mugatzen ari baita. Philippe Binardek, Freshfel Europeko ordezkari nagusiak, honako hau adierazi du: “Krisi garaian, kontsumitzaileek dieta ez hain osasungarria aukeratzeko joera dute, energiaren ikuspegitik gogobetegarriagoa eta fruta eta barazkiak baino merkeagoa. 2022ko eta 2023ko joerek argi eta garbi adierazten dute pandemia osteko kontsumoaren hazkundea…
Justicia Alimentariak kanpaina berri bat hasi du udal merkatuen biziraupenaren alde
Apirilaren 16an, Bartzelona, Madril, Bilbo, Valentzia, Sevilla eta Zaragozako kale nagusiak irudi deigarri eta kezkagarri batekin argitu ziren: laranjaz, udarez eta limoi ustelez betetako markesinak. Sinbolismo harrigarri horrek Elikagaien Justiziako kanpaina berriari hasiera eman dio. Kanpaina horrek udal-merkatuak eraldatzea eskatzen du, elikadura osasungarria, tokikoa eta prezio justukoa lortzeko aukera bermatzeko. Mezu nagusia argia da: merkatuak hiltzen ari dira, eta gu konturatu gabe egiten dute. [Justicia alimentaria] “Erreklama ezazu zure merkatua!” lelopean, Elikagaien Justiziak azterketa sakona egin du Espainiako Estatuko udal-merkatuek aurre egin behar dioten krisiari buruz, Bartzelona kasu paradigmatiko gisa hartuta: 39 merkatutatik 31k “supermerkatu-kateen mehatxu zuzena dute edo izango…
«Sabotajeetan» milaka zuhaitz moztu dituztela salatu dute EHNEk, ENBAk eta Gipuzkoako Baso Elkarteak
Lurraren Altxamenduak mugimenduak joan den astean jakinarazi zuenez, 11.000 zuhaitz moztu ditu Azpeitian eta Berangon, baso industriaren monolaborantza eredua salatzeko. [Berria] «Haserre» eta «ulertu ezinik» daudela esan dute Gipuzkoako EHNE eta ENBA nekazarien sindikatuek, eta Gipuzkoako Baso Elkarteak, azken asteetan baso jabe batzuek jasan dituzten «sabotaje» ekintzen harira. Lurraren Altxamenduak mugimenduak joan den astean jakinarazi zuen 11.000 zuhaitz moztu dituela Azpeitian (Gipuzkoa) eta Berangon (Bizkaia), bederatzi hektareako eremu batean. Ekintza «krisi ekosozialarekin» lotu zuten, ohar bidez, Argia-k jaso zuenez. Basogintzaren eredu industriala salatu zuen mugimenduak, haren «monolaborantza ereduak» mendiko lurzoruei kalte «izugarria» eragiten diela iritzita. EHNEk, ENBAk eta Gipuzkoako Baso…
