Liburua: “Megaproyectos. Ofensiva corporativa global en tiempos de transición ecosocial”
Egileak: Gonzalo Fernández, Erika González, Juan Hernández y Pedro Ramiro Argitaletxea: Ediciones de Intervención Cultural Bilduma: Akademeia, Ecología humana 200 Hizkuntza: Castellano Argitalpen-urtea: 2024 Kaleratze-data: 12/02/2025 Orrialde kopurua: 212 ISBN/EAN: 978-84-10328-47-1 Prezioa: 19,00 € Elite politiko-ekonomikoek eta enpresa transnazionalek bizi ditugun krisi ugariei ematen dieten erantzuna sinplea da: aliantza publiko-pribatu gehiago eta inbertsio masiboak digitalizazioan eta “ekonomia berdean”, kapitalismoaren nortasun-ezaugarriak etengabe mantenduz eta hazkunde, deskarbonizazio, desmaterializazio eta berdintasuneko win-win horizontea bermatuz. Kontakizun berde eta digital honek megaproiektu korporatiboak sortzeko lurreratze-pista urratzen du: meatze- eta hidrokarburo-proiektuak, poligono eoliko eta fotovoltaikoak, zentral hidroelektriko eta geotermikoak, makro etxaldeak, bateria-fabrikak, datu-zentroak eta azpiegitura handiak. Ezinbesteko fenomenoa al dira megaproiektu horiek? Zein dira inpaktuak? Zer gako alternatibo lehenetsi litezke? Eskala eta inbertsio-bolumen jakin bateko proiektu…
Eguneroko elikagaiak 130 plagizidez kutsatuta daude, horietatik 60 baimenik gabe
Espainiako Estatuko eguneroko elikagaiek gutxienez 130 plagizida dituzte, aurreko urtean baino % 23 gehiago, Kontsumo, Elikagaien Segurtasun eta Nutrizioko Espainiako Agentziaren (AESAN) Plagiziden Hondakinak Kontrolatzeko Programaren azken datuen arabera. Datu horiek 2023koak dira, eta Ekologistak Martxan taldeak aztertu ditu. ↓ Deskargatu txostena ↓ [Ecologistas en Acción] Detektatutako 130 plagizidetatik, 60 Europar Batasunak baimendu gabeko substantziak dira; 15 ordezkatu beharreko substantziak dira, efektu kantzerigenoak dituztelako, ugalketarako toxikoak, disrupzio endokrinokoak edo ondorengo hiru ezaugarrietatik bi betetzen dituztenak: iraunkortasuna, biometaketa eta toxikotasuna; 49 disruptore endokrinoak dira (EDC), sistema hormonalari kalte egiten diotenak; eta 15 substantzia per eta polifluoratuak dira (PFAS), oso toxiko iraunkorrak, osasun-arazo larriekin lotzen direnak. Hautemandako plagizidak Lagin kopuru handiagoan detektatutako substantziak 130 substantzia plagizida desberdin Imazalil eta pyrimetanil fungizidak Europar…
Un informe revela las “terribles condiciones” de las mujeres en los campamentos de Gaza
Palestinako Giza Eskubideen Zentroak (PCHR) “Makeshift Camps in Gaza: Emakumeei segurtasuna eta intimitatea kentzen dien ingurune gogorra” izeneko txostena argitaratu du. Txostenak agerian uzten ditu “Gazako kanpamendu inprobisatuetan emakumeek aurre egin beharreko baldintza izugarriak, oinarrizko giza premiak erabat falta baitira”. Eremu horiek edateko uraren eskasia larria, saneamendu falta eta arreta medikoaren erabateko kolapsoa jasaten dute, eta, ondorioz, ez dira egokiak gizakien gelarako. ↓ Deskargatu txostena (Gaztelaniaz) ↓ Emakumeek eta neskek jasaten dute zamarik handiena egoera horietan, intimitate falta larriari eta genero-indarkeriako arrisku handiagoari aurre egin behar baitiote. Erantzun humanitarioak, berriz, ez ditu kontuan hartzen genero-gogoetak, eta ez du aplikatzen oinarrizko babesa eta segurtasuna bermatzen duen neurririk. Txosten honek agerian utzi nahi du Gazako desplazamendu-eremuetan emakumeek jasaten duten intimitate-gabeziaren krisia. Arazo…
Naturklima: Bizkaiko Golkoko Itsasoko eta kostako txostena
↓ Deskargatu Txostena ↓ Gipuzkoako Foru Aldundiko Ingurumen Zuzendaritza Nagusiari atxikitako Naturklimaren Behatokiaren azken txostenaren arabera, 1980. urteaz geroztik, batez beste 0,2 gradu igo da uraren gainazaleko tenperatura hamarkada bakoitzeko, eta itsas maila, berriz, 2,81 zentimetro igo da hamar urtean behin. Aurreikuspenen arabera, kosta-lerroak etengabe egingo du atzera, beroaldiaren ondorioz. Itsasoaren batez besteko mailan gertatzen diren aldaketak klimaren bilakaeraren funtsezko adierazle dira, ozeanoaren hedapen termikoa eta masa ozeanikoaren hazkundea islatzen baitute, glaziarren eta izotz-geruzen urtzearen ondorioz. Batez besteko maila horrek, eskala globalean, 10,3 zentimetroko hazkundea izan du azken 30 urteetan. Igoera hori ez da iraunkorra, bizkortzen ari da. Bizkaiko Golkoak ez dio ihes egiten joera horri, eta hamarkada bakoitzeko 2,81 zentimetroko igoerara iritsi da 1993tik 2022ra bitarteko aldian. Guztira 8,43…
Liburua: “Gizatasun arrantzale” (Mikel Epalza, Coline Renault)
Gizatasun arrantzale, Pariseko “Equateurs” argitaletxeak 2024ean plazaratu Pêcheur d’hommes liburuaren Itzulpena da. Apaiz eta marinel, Mikel Epalzak itsasoko jendeari eskaini zion bere bizitza. Haien ondoan nabigatu zuen, haien otoitzak, itxaropenak, pozak eta larritasuna partekatu zituen, haien sinesmenak alde batera utzita. Ontzian, gizakien eta itsasoaren arteko lotura deskribaezina sentitu zuen, baina baita fedearen garrantzia ere, neurrigabekeriaren erdian erreferentzia-puntu gisa. Lehorrean, Euskal Herriko arrantzaleen komunitatearen, sorterriaren eta Atlantikoko kostaldearen barruan, Mikelek borroka egiten du boluntarioekin eta marinelen familiekin, haien bizi-baldintzak hobetzeko, eta arrantzale gazteei laguntzen die, beren lanbide noblearen gogortasunaren aurrean abandonatuta baitaude. Liburu honek ohiz kanpoko bizitzaren testigantza ematen du, besteekin eta besteentzat bizitakoa. Elkartasuna, itsasoekiko eta marinelekiko errespetua, artisau-arrantza eta haien balioak adierazten dituen adierazpena da.
Greenpeacek: “Nekazaritzarako dirulaguntza guztiak kaltegarriak dira ingurumenerako”
Greenpeacek egindako ikerketa baten arabera, “nekazaritzarako dirulaguntza guztiak, osorik edo partzialki, kaltegarriak dira ingurumenerako, eta, gainera, atzerakoiak dira, hau da, ez diote benetan laguntzen familia-nekazaritzari”. [Greenpeace] “Paguitas tóxicas no! Dirulaguntza toxikoetatik inbertsio arduratsura” izeneko estudioan, esteka honetan deskarga daitekeena (gaztelaniaz), ondorioztatzen da 2024an 23.330 milioi euro bideratu zirela Espainiako Estatuan gure planeta kaltetzen duten dirulaguntza toxikoetara. “Horrek are menpekoago egiten gaitu erregai fosilen eta pestiziden enpresa handien eredu arriskutsu eta irabazizkoarekiko”. Nekazaritzari buruzko atalean, azterlanak sektore horretara bideratutako 29 dirulaguntza mota aurkitu ditu, 12.805 milioi euroko balioarekin (2024ko datuak dira). Nekazaritza-sektorearentzako laguntzen analisiak “aztertutako sektoreen balantzerik txarrena ematen du: dirulaguntza guztiak erabat edo partzialki kaltegarriak dira ingurumenerako eta, gainera, atzerakoiak dira, hau da, ez diote benetan laguntzen familia-nekazaritzari”. Greenpeaceren arabera,…
Entretantos Fundazioa: “Abeltzaintza estentsiboa eta klima-aldaketa”
↓ Deskargatu (gaztelaniaz) ↓ Entretantos Fundazioak argitaratutako eskuliburuak artzaintzaren klima-gakoak argitzen ditu, eta artzaintzaren eta bere lurraldearen egokitzapenerako dozenaka neurri dokumentatzen ditu, gure garaiko klima-ziurgabetasunaren aurrean. Eskuliburu honetan, Entretantos Fundazioko lantaldeak jatorri antropogenikoko klima-aldaketaren testuinguruan abeltzaintzarako planteatzen diren erronka garrantzitsuenak aztertzen ditu. Erronka horiek aldaketara egokitzeko beharrizan gisa ez ezik, gizarteak abeltzaintza estentsiboari buruz duen ulermen ezagatik ere badatoz. Obrak jarraibide argiak ematen ditu abeltzaintza estentsiboaren inpaktuak eta egokitzeko potentziala ulertzeko, eskala askotako esku-hartze elementu argiekin. Oso argitalpen informatiboa da, eta oso erabilgarria bai landan bertan, bai instantzia politiko altuenetan. Etorkizuneko abeltzaintzaren iraunkortasuna osatzeko beste pieza bat. Egileak: Enrique Molina, Patricia Jiménez, Julio Majadas, Mireia Llorente, Pedro María Herrera, María del Rosario Gutiérrez, Javier García, María Turiño, Jabier Ruiz Mirazo….
Nyéléni Buletina 59 (2025ko martxoa)
Editorial Oleadas de resistencia: las comunidades pesqueras en defensa de la soberanía alimentaria Destacados 1 ¡Haciendo frente a la acuicultura industrial! Destacados 2 Tribunales de los Océanos, el Agua y los Pueblos Pescadores Cuadro 1 Movilización en el Subcomité de Acuicultura Cuadro 2 En homenaje a Budi Laksana Cuadro 3 Para leer, escuchar, mirar y compartir Voces desde el campo 1 Los pueblos indígenas y el derecho de pesca consagrado en los tratados Voces desde el campo 2 Los pescadores y las pescadoras de Gaza: un modelo en la lucha por la soberanía alimentaria y la liberación Voces desde el campo 3 De la abundancia de pescado a la lucha por…
STEILAS: “Feminismo eta zaintzaren krisia, erronkak eta hausnarketak”
↓ Deskargatu liburua ↓ Liburu honetan zaintza da gaia, gaur egun feminismoaren eztabaida eta aldarrikapen nagusietako bat. Gai hori zuzenean sindikatuei eta, bereziki, geureari interesatzen zaie, lehenik eta behin, feministak garelako eta zaintza-lanen banaketa patriarkala gizonen eta emakumeen arteko ekoizpen- eta botere-harreman desberdinaren ondorio delako, eta, gainera, eskola publikoak zaintzen dituzten hezkuntza-komunitate gisa agertzen zaizkigulako. Era berean, zaintzak kontziliazioarekin zerikusia duelako eta, beraz, zuzenean eragiten duelako negoziazio kolektiboan adosten diren lizentzia eta baimenetan. Azken aldian, Zaintza Publiko Komunitarioaren kontzeptua zabaldu da mugimendu feministan. Steilasek arduraz berrikusi du kontzeptu horren erabilera, publikoaren kontzeptua malgutzea ekar baitezake. Horregatik, premiazkoa da birdefinizio horren inguruan eztabaidatzea eta zehaztea: zeri buruz ari garen Europako Batasuneko publikoa diogunean. Zainketaren gaia ikuspuntu teorikotik eta praktikotik landu duten…
Sindikatuek eta Etxaldek 2024ko Lan Ezbeharren Txostena argitaratu dute
↓ Deskargatu Txostena ↓ LAB, STEILAS, ESK, EHNE, HIRU sindikatuek eta Etxalde mugimenduak argitara eman dute Euskal Herriko 2024. urteko lan-ezbeharrei buruzko txostena. Txostenak erakusten duenez, 2024ko ezbehar-tasaren datuek 2023koak gainditzen dituzte. Horren arrazoia da, besteak beste, ez dela neurri eraginkorrik hartu lan-istripuak saihesteko, eta, beraz, aurreko urteetako joerari eutsi zaio. Azken urte luzeetan Euskal Herriko langileria zerbitzu publikoen eraispen eta pribatizazioa jasaten ari da. Zerbitzu publikoak ez dira behar bezala garatu, eta orain, garapen hori indartu beharrean, pixkanaka ahultzeko hautua hartuta dute Hego Euskal Herriko instituzioak gobernatzen ari diren alderdi politikoek. Ez da egun batetik bestera gertaturiko eraldaketa, poliki eta tantaka egiten ari direna baizik. Pribatizazioan urratsak ematen eta zerbitzuen kalitatea okertzen ari dira, aldi berean, langileen lan baldintzak…
