Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduko Emakumeek manifestu bat aurkeztu zuten atzo, Bilboko Bilborock aretoan, premiazko neurriak eskatzen dituena pentsio duinak bermatzeko eta alor horretan genero-arrakala murrizteko. Etxalde, beste talde batzuekin batera, manifestuari atxikitu da.

Ekitaldia Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduko Emakumeek antolatu dute, eta feminista, emakume talde eta pentsiodunak bildu dira, astez aste eskualde osoko plazetan manifestatzen direnak. Etxalde mugimenduan Amets Ladislao eta Maite Aristegi izan ziren.

Helburu nagusia esperientziak partekatzea eta emakume pentsiodunen egoerari buruz hausnartzea izan da, batez ere kotizazio gabeko pentsioak dituztenen egoerari buruz.

Ekitaldian nabarmendu da emakume horien ahultasun ekonomikoa ez dela kasualitatea, baizik eta sistema patriarkal baten emaitza, historikoki emakumeak zaintza-lanetara baztertu dituena, aintzatetsi edo ordaindu gabeak. Dedikazio horrek eragotzi egin du asko lan-merkatura sartzea edo baldintza eskasetan sartzea, eta horrek pentsio baxuagoak ekartzen ditu.

Desberdintasuna islatzen duten datuak

Ekitaldian aurkeztutako manifestuak datu kezkagarriak ditu:

• • 2023an, EAEn kotizazio gabeko pentsio bat jasotzen zuten 6.000 pertsonetatik (hilean 484,6 €, 14 ordainsaritan) % 67 emakumeak ziren.
  • 2024ko azarorako, zifra hori 7.859 pertsonara igo da, eta horietatik 5.300 inguru emakumeak dira.
  • Emakume horietako askok, batez ere 80 urtetik gorakoek, zailtasunak dituzte hilaren amaierara iristeko, beren pentsioak nahikoak ez direlako.

Gainera, sexuaren araberako lan-bereizketak eta soldata-arrailak egoera larriagotu dute, pentsioen arteko desberdintasuna iraunaraziz. Lan-merkatuan sartu diren emakumeek, askotan, lanaldi bikoitzaren kontura sartu dira (ordaindutako lana eta zaintza-lanak), eta horrek kotizazioak eta, ondorioz, pentsioen zenbatekoa mugatu ditu.

Legegintzako Herri Ekimena: justizia ekonomikorako proposamena

Egoera horren aurrean, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak Legegintzako Herri Ekimen bat aurkeztu du, gutxieneko pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatarekin (LGS) parekatu arte osatzea bilatzen duena. Gaur egun, hilean 1.184 eurokoa da. Eusko Legebiltzarrean izapidetzeko onartu den neurri horrek 66.000 emakume pentsioduni egingo lieke mesede, pentsioen genero-aldea nabarmen murriztuz.

LHEk hau proposatzen du:

• • Banakako osagarria, bizikidetza-harremanak alde batera utzita.
  • Euskal administrazio publikoak ofizioz jardutea osagarria jasotzeko eskubidea duten pertsona guztiek jasoko dutela bermatzeko.
  • Osagarria 14 ordainsaritan ordaintzea, Europako Gutun Sozialaren arabera.

Ekintzarako deia

Emakume pentsiodunek gizarteari dei egin diote ekimen hau babes dezan sinadurarekin. «Ezin dugu onartu bizitza beste batzuk zaintzen eman zuten emakumeek beren azken urteak pobrezian bizitzea», adierazi zuen bozeramaileetako batek ekitaldian.

Horrez gain, gutxieneko pentsio duina bermatzea justizia ekonomikoaren kontua izateaz gain, genero-berdintasunaren bidean funtsezko urratsa ere badela azpimarratu dute. “LHE hau aukera bat da bidegabekeria historiko bat zuzentzeko eta adineko emakumeak duintasunez biziko direla ziurtatzeko», gaineratu zuen beste parte-hartzaile batek.

Ondorioa: justizia sozialaren aldeko borroka

Bilborockeko ekitaldia topaketa eta hausnarketarako gune izan da, baina baita emakume pentsiodunen duintasunaren aldeko borroka justizia sozialaren eta berdintasunaren aldeko borroka dela gogorarazteko ere. LHE abian dela, Euskal Herriko emakumeek espero dute hau izatea etorkizun bidezkoago baterako lehen urratsa adineko pertsona guztientzat